Mijn missie
Ik ben twaalf jaar oud als ik in de woonkamer achter de computer zit. Ik kom net uit school, heb een glas limonade in mijn hand en ik scroll op mijn gemak door mijn Facebooktijdlijn heen. Mijn buurvrouw blijkt een cake te hebben gebakken en een klasgenootje plaatst dat ze zenuwachtig is voor de wiskunde toets van morgen. Als ik uit wil loggen, omdat ook ik me aan de moeilijke sommen moet gaan wagen, verschijnt bovenin het scherm een notificatie: ik heb een nieuw vriendschapsverzoek. Het is een wat oudere man, die bevriend is met mijn twee tantes: de halfzusjes van mijn moeder.
Nieuwsgierig klik ik op zijn profiel, als ik achter me mijn moeder thuis hoor komen van het boodschappen doen. ‘Wie is dit?’, vraag ik haar wanneer ze de zware tassen op tafel heeft gezet. Ze draait zich om en wordt lijkbleek wanneer ze de naam van de man op het beeldscherm ziet staan. ‘Blokkeer hem,’ klinkt haar felle stem na een aantal seconden. Ze had tijd nodig zich te herpakken. ‘Maar wie is dit dan, mama?’ Zwijgend kijkt ze me aan, de schrik nog niet uit haar ogen verdwenen. Maar ze is vastbesloten. Ze gaat mij geen antwoord geven op mijn vraag. Ik ken mijn moeder langer dan vandaag en weet dat ik op zo’n moment beter niet door kan vragen. Dat loopt gegarandeerd uit op ruzie, en daar heb ik ook weer geen zin in. Ik blokkeer het profiel van de mysterieuze man en besluit te proberen hem te vergeten.
Nu, tien jaar later, is dat mij duidelijk niet gelukt. Mijn moeder laat weinig los over het leven dat ze leidde voor ze mijn vader leerde kennen. ‘Als je oud genoeg bent vertel ik je wel een keer over mijn verleden,’ antwoordde ze standaard als ik toch een klein detail los probeerde te peuteren. In de jaren heb ik wel wat flarden opgevangen over mijn oma, die na mijn vijfde verjaardag nooit meer langs is gekomen. Ik snapte het niet. Welke omstandigheden kunnen zo shockerend zijn dat je geen contact meer wil hebben met je eigen familie?
Inmiddels vind ik mezelf oud genoeg om mijn eigen moeder te leren kennen. Wie is de vrouw die mij als kind elke avond voorlas voordat ik ging slapen? Wie hielp me met mijn huiswerk, troostte mij in verdrietige tijden of lachte om al mijn stomme grappen? En nog belangrijker: wie is de vrouw die mij heeft gemaakt tot wie ik nu ben?
Mijn moeder heeft een traumatisch verleden. Ze praatte er niet over, stopte het liever weg en schaamde zich voor wat haar is overkomen. Maar toen ik bij haar aanklopte met de vraag of ik een boek over haar leven mocht schrijven, zei ze na een aantal weken lang nadenken toch ja.
Ik ga mijn moeder leren kennen. En niet door het drinken van een kop thee op de woensdagmiddag. Ik wil haar verhaal vastleggen. Haar het hemd van het lijf vragen. Maar dat brengt tegelijkertijd veel verantwoordelijkheden met zich mee. Waar moet ik op letten? En hoe kan ik als schrijver afstand bewaren van de band met mijn eigen moeder? Kortom: hoe schrijf je een aangrijpende, autobiografische roman? In dit essay ga ik op zoek naar het antwoord op deze vraag.
Lees verder op de volgende pagina
