De tarieven voor nieuwsfotografie zijn nog steeds niet wat het was. Steeds meer freelancenieuwsfotografen zijn daarom genoodzaakt andere, commerciële klussen aan te nemen om rond te komen. ‘Sinds de overstap op digitale fotografie heb ik het rendement van freelance nieuwsfotografen omlaag zien gaan”. Collega’s moesten bijverdienen, of hadden de inkomsten van hun partners extra hard nodig,’ vertelt Ruud Rogier, voorzitter van de NVF, de sectie fotojournalisten van de Nederlandse Vereniging van Journalisten.
Nieuwsfotografie is een krachtig middel om verhalen te vertellen en uit te leggen. De meerwaarde ligt volgens Rogier bij de intrinsieke waarde van het beeld. ‘Dat voegt iets toe aan de tekst. Een goede fotojournalist weet door te dringen met zijn foto tot de kern van de zaak.’ Daarmee doelt hij vooral op de ontroerende emotie of schoonheid van het beeld. ‘Dat is niet iedereen gegeven’, herhaalt Rogier. ‘En natuurlijk is dat wat het vak zo mooi maakt. Het is daarnaast zo belangrijk dat het nieuws wordt gebracht door onafhankelijke vakmensen. Dat geldt dus ook voor de beelden die daarbij horen.’
Van analoge naar digitale fotografie
Toch kiezen steeds meer nieuwsfotografen voor een ander beroep. Zo ook Evert-Jan Daniëls, eerst nieuwsfotograaf, nu fotograaf en communicatiespecialist voor defensie. ‘Vroeger waren de tarieven veel beter’, vertelt hij. ‘Ik fotografeerde jarenlang. Eerst aan het hockeyveld bij de wedstrijden van mijn broertje, later tijdens de oorlog in Joegoslavië. Terug in Nederland belandde ik bij de Haagsche Courant.’ Daar maakte hij de overgang van analoge naar digitale fotografie mee. ‘We kregen een ander tarief voor kleur dan voor zwart wit-foto’s. 75 gulden voor zwart wit, 150 voor een kleurenfoto. Dat kun je je nu niet meer voorstellen.’ Hij zag de budgetten afnemen. ‘Er werd vanuit gegaan dat digitaal fotograferen minder kost. Belachelijk, als je kijkt naar hoe duur camera’s en camera-attributen zijn.’
Bijverdienen
Anderen zijn genoodzaakt er klussen bij te doen. Zo merkt Joey Bremer, 112-fotograaf, dat hij voornamelijk verdient aan de video’s die hij naast zijn foto’s maakt. Hij verkoopt zijn foto’s pas na een incident. ‘Dat vind ik zonde. Juist bij het fotograferen ligt mijn passie, maar dat levert eerder wat ‘zakgeld’ op.’ Ondanks dat hij verkoopt aan zowel de NOS, Telegraaf en regio Rijnmond, komt hij financieel niet rond zonder de verkoop van zijn video’s.
Fred Leeflang herkent zich in de problematiek rondom de lage tarieven. Hij doet al tientallen jaren nieuwsfotografie voor AD Haaglanden, en ziet hoe DPG er steeds meer voor kiest om ‘goedkope foto’s’ te plaatsen, in plaats van een nieuwsfotograaf op pad te sturen. Daarom is hij genoodzaakt om ook klussen voor grafisch ontwerpen aan te nemen. ‘De tarieven van DPG zijn dan wel verhoogd naar € 65,- per foto, maar sindsdien bellen ze mij niet meer zo vaak voor opdrachten. Ze duiken liever in het archief, om te zien of ze beelden opnieuw kunnen gebruiken. Doodzonde vind ik het,’ zucht hij. ‘De kwaliteit van je krant gaat er zó op achteruit.’
Paprika’s plukken
Volgens Rogier moeten de tarieven dus echt gaan stijgen. En daar begint verbetering in te komen. Vanaf juli 2022 betaalt DPG Media € 65 euro per foto, een stijging van bijna 20% ten opzichte van het vorige tarief van € 55,-. Een verbetering, maar Rogier is nog niet tevreden. ‘Ook dan is het tarief dusdanig laag dat je beter paprika’s kunt gaan plukken voor wat brood op de plank’, spot hij.
Volgens Rogier is er nog een lange weg te gaan. ‘Pas bij een minimumtarief van € 65 per uur kunnen nieuwsfotografen doen waar ze goed in zijn, zonder andere (bij)banen te hoeven overwegen.’
